Сите турски султани-1

Отоманската империја во 1683

Осман I Турски или Осман Гази  (турски: Осман Гази, Birinci Osman) - првиот турски султан 1258 - 1326

Турски султан 1299-1300,основач на династијата на турските султани.

Околу 1281 го наследил од  својот татко пограничниот дел северозападно од Конијскиот султанат (Sultanate of Rum) и по неговиот краен колапс станал независен владетел на кнежеството, наречено по неговото име османлиско. Името "Осман", или поточно"Османлии", исто така, се проширило со обединување од страна на  Осман I  на турските  племиња Каји, а подоцна и останатите турци, кои претставуваат доминантна етничка група во Османлиската држава (иако понекогаш Османлии се нарекувале   сите поданици на султанот).

Починал во 1326.

Орхан турски

1281 - 1360

Татко -  Осман  I Турски

Деца - Мурат I Турски

(1279 или 1281-1359 или 1360), син и наследник на Осман I, вториот султан на Османлиската држава, кој владеел од 1324 или 1326 до 1359 или 1360, првиот султан кој ја проширил Османлиската држава на сметка на територијални освојувања во Европа и ја институционализирал османлиската војска и управувањето. Наследството на Орхан- Османлиската држава, се наоѓало во Мала Азија и на брегот на две мориња - Црно и Мраморно. Орхан создал империја што ја опфаќала  Мала Азија и дел од Европа, а се протегала до три мориња - Егејското, Мраморното и Црното.

Во 1336 тој го освоил просторот пред Босфор кај Константинопол и егејскиот брег од спротивната страна на полуостровот Галиполе, победувајќи ги византиските владетели,пресечени од страна на османлиите од својата престолнина. До крајот на 1337, Орхан ги присоединил последните византиски поседи во  Западна Анадолија. Византија во тоа време била ослабена со внатрешните верски судири и политичка борба, но и со војната со силните бугарски и српски царства на Балканот. Орхан не  без сопствена корист се вмешал и во во византиските династички спорови. Тој се оженил со византиската принцеза Теодора, и го поддржал нејзиниот татко, Јован VI Кантакузен во неговата борба против Палеолозите, кои имале тенденција да се вратат на византискиот престол. По овој брак почнал период на силно византиско влијание врз животот и обичаите на  отоманскиот двор, кое траело сè до крајот на 14 век.

Орхан починал во 1360, а на престолот се искачил  неговиот син Мурат I.

Мурат I Турски

1319 - 1389

Татко - Орхан Tурски

Деца - Бајазит I Tурски

Вториот син и наследник на Орхан, третиот султан на Отоманската империја.

Мурат I, по освојувањето на Тракија, Македонија, Бугарија и Србија станал вистински основач на Отоманската Империја во Европа. Завземајќи го крајбрежјето на Црното Море од Истанбул до устието на реката Дунав .Минувајќи низ Балканот, Мурат ги пресекол директните земни патишта кои го  поврзувале главниот град на Византија -Константинопол со Западна Европа, како и со последните византиски држави на Балканот, со тоа што тие станале лесен плен за османлиската војска. Византија исто така, станала отсечена од надворешниот свет, град-држава без зависни територии, и лишена од претходните извори на приходи и снабдување со храна од исток. Фактички, Византија  станала вазал на Отоманската империја.

Бајазит I Молњоносец(Јилдирим) (1357-1403), 4-от султан на Отоманската империја. Тој бил најстариот син на султанот Мурат  и дошол на престолот на неговиот татко во 1389 година.

Имајќи моќ и голема и добро организирана војска, Бајазит I решил да продолжи со освојувања на татко му на Балканот и во Азија.

Прво, султанот Бајазит решил да ја освои Србија. Во 1390 огромна армија  на отоманските турци ја нападнала земјата. Српските владетели не успеале да ги обединат своите сили против турската војска .

Потоа дошла на ред и изнемоштената Византиска Империја, неспособна да ги одбрани своите последни владенија.Константинопол не го спасило, дури и  пристигнувањето на христијанските воени единици од градовите на северниот дел на Италија.Отоманските Турци го опсадувале античкиот град со неколку прекини од 1391 до 1399.

По првите големи успеси во Србија и Византија турската армија направила уште неколку походи.  Бајазит Јилдирим лично ги водел војниците и не му сметала мизеријата на воениот живот. Прво,турците ја опустошиле Бугарија, воведувајќи го вековниот отомански јарем во оваа земја.

Истата судбина ја стасала и соседна Македонија, која паднала под налетот на турските војници кои  можеле да се борат и во планините. Бројната супериорност на османлиската војска била  адут на Бајазит во кампањите на Балканот.

По освојувањето на Бугарија и Македонија, султанот го свртел вниманието на грчката територија. Прво извршил напад врз Тесалија, и не се сретнал со отпор ни таму. Потоа неговата војска влезегла во самата Грција . Овде  завојувачите го уништиле до темел градот Аргос.

Бајазит I прв од турските султани почнал да гради силна морнарица за да ја искористи предноста на  освојување од море.  Турците го свртеле своето внимание кон пространствата на Егејското Море, каде што имало многу густо населени грчки острови. Но, островјаните биле слободољубиви, а нивните градови биле заштитени со камени ѕидови. Покрај тоа, на Грците  морепловството им било вродено, и да се победат на  море се покажало многу тешко.

Милитантниот османлиски султан  избрал поинаква тактика , и целосно го оправдал својот прекар.Неговата флота со војници  почнала да врши грабежи по грчките острови во архипелагот.

Оваа тактика довела до тоа многу скоро ,многу грчки острови да станат сопственост на турците османлии, а островјаните на крајот се приклучувале на екипажите на бројната  флота на Отоманската империја.

Во 1396 огромната османлиска војска под команда на Бајазит I ја повторила  опсадата на византиската престолнина Константинопол. Градот бил заштитен со цврсти ѕидови, но  гарнизонот кој го заштитувал бил слаб.

Веста за опсадата на Константинопол од страна на Турците предизвикала реакција во Европа. Кралот на Унгарија и на Чешка ,Сигизмунд  ,со помош на Папата Бонифациј IX во 1396 организирал крстоносна војна против Османлиите.

Во ноќта на 25 септември,  кралот  Сигизмунд свикал воен совет  , на кој  витезите долго и безуспешно се расправале за тоа кој е достоен прв да започне битка со Османлиите. Рано наутро  француските витези, предводениа од бестрашниот до очај Војвода од Навара, излегле од логорот и без да ги чекаат  другите ,тргнале кон позициите на Османлиите.

Силата на завојуваните страни не била еднаква. Бајазит I донел со себе 200-илјадна армија, искалена со военото искуство во претходните освојувања. Кралот  на Унгарија и Чешка, Сигизмунд,имал под свое водство само 50 илјади војници.

Француските рицари под команда на Војводата од Навара лесно се пробиле низ структурата на турските стрелци коњаници, но почнувајќи  да ги гонат, паѓале  под огнот на стрелците  јаничари од околните ридови.

Соочени со добро утврдените јаничари во ридиштата , француските витези, изморени од нападот, не можеле да ги пробијат на нивните позиции. .Турците масакрирале  илјадници француски крстоносци, а другите морале да се предадат во надеж дека ќе ја избегнат со тоа неминовна смрт.

Целосниот пораз на кралот на Унгарија и Чешка ,Сигизмунд,под Никопол, им овозможило  на отоманските Турци, без никакво противдејство на  унгарските војници да ја покорат горна Босна. Таа станала еден вид на отскочна штица од која многу пати се правеле напади во Европа од турската војска.

Босна била претпоследното поглавје во биографијата на Бајазит I. Востоличувањето на Тимур во Мала Азија ги запрело  понатамошните отомански освојувања во Европа. Преку него, а султанот добил достоен противник и ја повел својата војска да го пресретне. Критичната и единствена битка меѓу противниците се случила на 20 јуни 1402 година во централна Анадолија.

Оваа битка е меѓу најголемите битки во воената историја.Според различни проценки, имало присуство на 1-2.000.000 луѓе. Се наведува дека Тимур имал најмалку 800.000 војници.Веројатно е дека овие бројки се значително претерани во источните извори, а  европските извори даваат многу пониски бројки: 250-350 000 војници и 32 воени слонови на Тимур и 120-200.000 војници на султанот Бајазит I.

Местото на битката, градот Ангора, не бил случајност: тука се вкрстувале сите патишта на Анадолија.Во битката победила војската на Тимур а Бајазит I ,со еден од неговите синови, бил заробен, а неговиот друг син бил убиен во битката. Тимур невообичаено нежно се однесувал со поразениот турски султан, па дури и  го приврзал кон себе. Но, кога тој се вмешал во заговор против него, станал построг и Бајазит станал вистински затвореник, чиј живот зависел од волјата на победникот.

Во текот на следните освојувања на Азија, Тимур никогаш не разделил од султанот, кој го следел насекаде во носилка со железни решетки. Вака се родила легендата дека Бајазит наводно бил заклучен од страна на суровиот Тимур во кафезот.

Османлискиот султан не ја добил посакуваната слобода. Бајазит I срамно загинал во заробеништво, но во историјата на Отоманската Империја станал познат како голем освојувач на Србија,освојувач на Византија, Бугарија, Македонија, Тесалија, Босна и грчките територии. Благодарение на него, Отоманската Порта речиси три века владеела со овие земји.

Мехмед I (1375-1421) Челеби (Витез), 5-ти султан на Отоманската империја.

Победувајќи во долгата меѓусебна борба со своите браќа, конечно бил воздигнат на престолот како султан во 1413 и владеел до 1421-та. Јаничарите го поддржувале како "најправичен и најдобродетелен од османските принцови". Се разликувал од татка си со строг ум и разумност. Тој успеал да ја поддржи слабата империја по апсењето на татко му и повторно да започне со освојувањето: за турските султани управувањето значело освојување.

Мурат II (1403-1451), 6-иот султан на Отоманската империја, владеел 1421-1451.

Тој го зацврстил единството на Османлиската држава со сузбивање на внатрешните судири. За да ја избегне опасноста по  Византиската империја и да им се спротивстави на Османлиите, папата Евгениј IV повикал на крстоносна војна на христијаните против муслиманите, иако Мурат II и не им бил така жесток непријател: оженет, како дедо му Бајазит I, за славјанка - ќерка на српски цар, тој и дал на својата сопруга  слобода на вероисповест а во широчината на неговите погледи ентузијастички се огледувале грчките писатели. Мурат се согласил nа неповолен мир за кој  крстоносците положиле заклетва на Библијата, а тој  на Куранот.

Но, наскоро папскиот легат Чезарини ги повикал крстоносците да ја нарушат спогодбата затоа што  била дадена на неверник и затоа за христијанската совест не е обврзувачка.

Меѓутоа, во битката кај Варна (1444) витезите -крстоносци биле поразени, а победата на Мурат II, како што тврдат историчарите ја уништила енергијата на Европа.

Од тогаш па до крајот на XVI век, целата историја на Османлиите - е само победи и освојувања.

Мехмед II турски

Мехмед Освојувачот

Мехмед II Освојувачот (на турски: Мехмед Фатих, Фатих) (30 Март 1432 година, Адријанопол, сега Едрене - 3 Мај 1481 година, Ункиар-Каиро, во близина на Цариград), 7-ми султан на Отоманската империја од 1444-1446 и 1451-1481 година , истакнат војсководец, освојувач на Константинопол.

Мехмед II, син на Мурат II (1403-1451), првично не бил подготвуван од неговиот татко за преземање на престолот. Тој бил трет син и за разлика од неговите браќа родени од благороднички- турски жени, бил син на робинка, како што е познато, христијанка со грчко  или  со албанско потекло. По смртта на своите постари браќа-наследници, Мехмет бил побаран од страна на неговиот татко, кој  наредил на момчето да му се  даде образование. Во 1444 тој го направил Мехмед султан.

Во 1448 Мехмед учествува во сите значајни кампањи и административни активности. За време на престојот во Магнезија  се вљубил во заробеничка -христијанка,на  која и го дале  турското име Ѓулбахар. Тој ја зел за жена и таа му родила син-наследник , Бајазит II. Но, Мурат ја сметал за недостојна  сопругата на Мехмет како идна сопруга на султан, и го принудил да се ожени за турчинка од благороден род- Сит Ханум,која што Мехмет толку ја  мразел што подоцна не ја зел ни во својот харем во Константинопол.

Кога во февруари 1451 Мурат II починал во Адријанопол, Мехмед од Мала Азија, веднаш отишол таму, попатно решавајќи ги своите различни проблеми што произлегувале во врска со трансферот на власта. На негова наредба убиен е последниот малолетен син на Мурат II (тоа веќе било пракса кај Османлиите, но со Мехмед било формализирано во закон).

Мехмед II, како и голем број истакнати претставници на  Отоманската династија, бил  непредвидлив, таинствен човек, кој водел храбра и контроверзна политика. Благодарение на европските портрети (меѓу нив и од познатиот автор Џентиле Белини) може да се суди за него според надворешниот изглед.

Иако со низок раст, тој предизвикувал многу силен впечаток врз околината. Особено карактеристичен бил неговиот крив и кукаст нос,кој во подоцнежните години, според современиците, му давал сличност со папагал. Првите чекори, кој ги спровел султанот, сведочеле за обидите да се воспостави траен мир во регионот. Ова гледиште се наметнува од многуте амбасади на западноевропските земји, кои биле отворени за насочување кон воспоставување на директни контакти меѓу христијанските земји на Медитеранот и новиот турски владетел.

Мехмед II го обновил мировниот договор со Венеција,на  три години склопил примирје со Јанош Хунјади, витешкиот ред на Родос, господин Ревалахии и други владетели добиле уверување во врска со можноста за иден мир. Пред посланиците на императорот  Константин IX, Султанот се заколнал на Куранот дека  нема да претендира на владенијата на империјата на Константинопол, уверувајќи дека ќе продолжи да плаќа пари на дворот на Константинопол ,поради заложениот во Константинопол Орхан (внук на Бајазит и претендент за тронот.)

Но парите не биле платени, и како одговор на барањата на Византија со скриени закани дека ќе се постави на престолот  Орхан , мирниот став се претворил во подготовки за воена акција. Султанот почнал отворено да се подготвува за опсадата на Константинопол, во април-мај 1453 .

Првата акциjа на султанот бил трансферот на капитал од Адријанопол во Константинопол, и активното доселување на турско население во градот . Султанот, настапувајќи како римски „василевс„, го превзел на себе целокупното раководство над источното христијанство, и за директно управување на бројните христијански заедници е назначен нов патријарх -Генадиј. Во империјата се охрабрувала верска толеранција. Во 1476 Мехмед II издал пакет на закони во кои со  детали се регулирале правата и обврските на администрацијата, свештенството,  односот кон другите вери и многу други моменти.

Решавајќи ги внатрешните работи по освојување на новата престолнина, Мехмед II активно ја продолжува својата агресивна политика. Во 1480 со своите сили напаѓа во јужниот дел на Италија, каде што го уништува градот Отранто. Во жар на воените успеси освојувачот го стасува смртта. Можно е таа да го стасала од доза на опиум, која лекарот му ја дал на султанот.

Сите турски султани-2