Search This Blog

Wednesday, December 7, 2011

Виргилиј и Тацит-Готи(Гети)

Виргилиј (Virgil или Vergil) или Publius Vergilius Maro (70-19 ПНЕ )

Измислена биста на Виргилиј

Публиус Вергилиус Маро(во превод Јавен Девствен Костен ?!), скратено- Виргил ,Вергил или Виргилиј бил најистакнатиот „античкоримски поет„ од времето на Октавијан Август,љубител на старогрчките поети и филозофи.

Живеел во дворецот на императорот Октавијан Август (Осмиот Величенствен) кој „го  убедил„ да ја  напише Енеидата (Aeneas, кобожем од грчки Αἰνή -да фали( ?!) а во латински превод Aeneus-„бакарен„ односно„храбар,одважен,бесрамен„,) херојски еп од 12 пеења и вкупно 9.896 хексаметри.

Вергилиј бил толку добар што подоцна силно влијаел  на многу европски писатели.

Кратка содржина на Енеида

По падот на Троја Енеј се спасува и заедно со својот син Асканиј заминува за Италија со желба  на устието на Тибар да основа ново царство(како му текнало баш за таму,покрај други поубави места на Средоземјето,не се знае).

Енеј е портретиран како татко на римскиот народ и индиректно како „прататко„ на императорот Октавијан Август.

Во првото пеење е прикажан патот на Енеј до Италија и несреќите кои му ги приредува божицата Јунона.

Богот на ветрот, по желба на Јунона , ги уништува бродовите на Енеј и тој оди во Картагена  на дворот на кралицата Дидо.

Во второто и третото пеење Енеј раскажува за своите искуства.

Во четвртото пеење прикажана е љубовта меѓу Дидо и Енеј, која завршува трагично.

Во петтото и шестото пеење е прикажано  бегството на Енеј кон Сицилија и симнувањето во подземниот свет, низ кој го води Сибила.

Подземниот свет во кој се симнува Енеј се состои од три дела:

Тартар-пекол
Елизија-рај
Чистилиште

Од седмото до  дванаесеттото пеење се развива приказната на Енеј до пристигнувањето на брегот на Тибар, борбата со кралот Турн и неговата смрт.

Енеидата како еп е своевидна комбинација на Илијада и Одисеја.

Пишувана е пред крајот на животот на Виргилиј (29-19 ПНЕ). Со неговата ненадејна смрт таа останува недовршена.Вергилиј бил незадоволен од своето дело и оставил аманет Енеидата да се запали.Но Октавијан Август ова не го дозволил ,туку наредил да се доврши и испечати(како?!) со минимум корекции.

Делото на Виргиј наводно ја револуционизира латинската поезија. Неговата Енеида (како и другите дела, Еклогите и Георгиките) станува задолжителна школска литература  и останува на глас дури и по падот на Рим.(прибидејќи „Готите„ имале јака желба да учат латински).
Оправдувањето за високата почит кон паганот Виргилиј во средниот век било дека наводно во неговата четврта Еклога се предвидува доаѓањето на Христос.(веројатно во реалноста Виргилиј ништо не предвидувал, тој е средновековен писател од времето кога Христос веќе бил „стара вест„)

Виргилиј е водичот на Данте низ неговиот Пекол и еден дел од Чистилиштето во Божествената комедија(1308-1321) што значи дека живеел приближно непосредно пред или во времето на Данте (13-14 век).

Портрет на Виргилиј кобожем од 5 век.





Освен за Христос,што друго не можел да знае Виргилиј ?

Интересно е што Виргилиј во својата Енеида спомнува Гети за кои никако не можел да знае.

Енеида 3,35

multa mouens animo Nymphas uenerabar agrestis
Gradiuumque patrem, Geticis qui praesidet aruis,               35
rite secundarent uisus omenque leuarent.


Кои се Гетите?

При проучувањето  на митот за потеклото и почетокот на историјата на Гетите (источногерманско племе) како што е кажано во Гетика , дело напишано од Јорданес во  551 Н.Е, Јорданес тврди дека тие емигрирале од островот Scandza (Шведска) во 1490 година п.н.е., и на тој начин им создодава историја од повеќе од две илјади години.

Јорданес наводно го пронашол овој факт во „Гетската историја„  на Касиодорус , дело кое е „изгубено„.Јорданес ,и самиот Гот по потекло, бил римски службеник –нотариус во Мизија(денешна Бугарија и Македонија). Делото „Гетика„ е кобожем напишано во Константинопол на средновековен латински јазик.

Според Гетика, Гетите(Готите) дошле од Скандинавија, мигрирале во североисточна Европа (Полска) а на крајот се населиле покрај Црното Море (Украина).Се смета дека Касиодорус(Cassiodorus ) и Јорданес веројатно ја создале историјата на Готите делумно со ерудитна експлоатација на имињата на странските народи , делумно со користење на приказните за историите на други народи како да таа им припаѓа на Готите.

Делото на Јорданес е литературен производ на бујна фантазија ,што може да се заклучи од следниот извадок.

Гетика,Глава 10,Персијанците против Македонците

(65) Тогаш Филип, таткото на Александар Велики, направи сојуз со Готите и ja зеде за жена Медопа, ќеркатa на кралот Гудила, така што тој можеше да  и осигури на Македонија поголема безбедност со помош на овој брак.Во тоа време, како што вели историчарот Дио(Касиос Дион 150-235,кобожем го напишал делото Римска историја,во 80 книги?! м.з. ), Филип , кој  имал потреба од пари, решил да ги поведе  своите војски да ја пљачкосаат Одеса , град во Мизија, кој беше под власт на Готите покрај соседниот град Томи. Тогаш свештениците на Готите, наречени свети луѓе, одеднаш ги отвориле портите на Одеса и излегле да ги пречекаат. Тие  носеле харфи и биле облечени во снежно бели облеки, и извикувале усрдни молитви кон боговите на нивните татковци , да бидат милостиви и да ги истераат Македонците. Кога Македонците ги виделе како доаѓаат со таква доверба, биле вчудовидени и може да се каже дека вооружените биле преплашени од невооружените. Тие веднаш ја растуриле линијата што била формирана за борба, а не само што се воздржале од уништување на градот, туку и им ги вратиле назад оние кои биле заробени според военото право.Тогаш  направиле примирје и се вратиле во својата земја.

(66) После долго време Ситалцес, познат водач на Готите, сеќавајќи се на овој предавнички обид, собрал сто и педесет илјади мажи и тргнал во војна против Атињаните, борејќи се против Пердика, кралот на Македонија. Овој Пердика бил оставен од Александар како негов наследник да владее со Атина според наследното право, кога го пиел своето уништување во Вавилон, преку предавството на еден придружник.Готите се ангажирале во голема битка со него и се покажале посилни. Така, во замена за злото кое Македонците одамна го  извршиле во Мизија,  Готите ја поминале Грција и ја запустиле   целата територија на Македонија.

Грците и Римјаните, сепак, не знаеле за Гетите (Готите) се до средината на третиот век од нашата ера кога тие прв пат го нападнале Римското царство во 238 година НЕ .

Наводно најстариот запис за Гетите(Готите) е на Тацит (56-117 НЕ) .Тој ги спомнува Готите како едно од германските племиња.Но, да видиме како всушност ги спомнува Тацит и што вели:

[43] Retro Marsigni, Cotini, Osi, Buri terga Marcomanorum Quadorumque claudunt. E quibus Marsigni et Buri sermone cultuque Suebos referunt: Cotinos Gallica, Osos Pannonica lingua coarguit non esse Germanos, et quod tributa patiuntur. Partem tributorum Sarmatae, partem Quadi ut alienigenis imponunt: Cotini, quo magis pudeat, et ferrum effodiunt. Omnesque hi populi pauca campestrium, ceterum saltus et vertices montium iugumque insederunt. Dirimit enim scinditque Suebiam continuum montium iugum, ultra quod plurimae gentes agunt, ex quibus latissime patet Lygiorum nomen in plures civitates diffusum. Valentissimas nominasse sufficiet, Harios, Helveconas, Manimos, Helisios, Nahanarvalos. Apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur. Praesidet sacerdos muliebri ornatu, sed deos interpretatione Romana Castorem Pollucemque memorant. Ea vis numini, nomen Alcis. Nulla simulacra, nullum peregrinae superstitionis vestigium; ut fratres tame n, ut iuvenes venerantur. Ceterum Harii super vires, quibus enumeratos paulo ante populos antecedunt, truces insitae feritati arte ac tempore lenocinantur: nigra scuta, tincta corpora; atras ad proelia noctes legunt ipsaque formidine atque umbra feralis exercitus terrorem inferunt, nullo hostium sustinente novum ac velut infernum adspectum; nam primi in omnibus proeliis oculi vincuntur.

(43)Nor less powerful are the several people beyond them; namely, the Marsignians, the Gothinians, the Osians and the Burians, who altogether enclose the Marcomanians and Quadians behind. Of those, the Marsignians and the Burians in speech and dress resemble the Suevians. From the Gallic language spoken by the Gothinians, and from that of Pannonia by the Osians, it is manifest that neither of these people are Germans; as it is also from their bearing to pay tribute. Upon them as upon aliens their tribute is imposed, partly by the Sarmatians, partly by the Quadians. The Gothinians, to heighten their disgrace, are forced to labour in the iron mines. By all these several nations but little level country is possessed: they are seated amongst forests, and upon the ridges and declivities of mountains. For, Suevia is parted by a continual ridge of mountains; beyond which, live many distinct nations. Of these the Lygians are most numerous and extensive, and spread into several communities. It will suffice to mention the most puissant; even the Arians, Helvicones, Manimians; Elysians and Naharvalians. Amongst the Naharvalians is shown a grove, sacred to devotion extremely ancient. Over it a Priest presides apparelled like a woman; but according to the explication of the Romans, 'tis Castor and Pollux who are here worshipped. This Divinity is named Alcis. There are indeed no images here, no traces of an extraneous superstition: yet their devotion is addressed to young men and to brothers. Now the Aryans, besides their forces, in which they surpass the several nations just recounted, are in their persons stern and truculent; and even humour and improve their natural grimness and ferocity by art and time. They wear black shields, their bodies are painted black, they choose dark nights for engaging in battle; and by the very awe and ghastly hue of their army, strike the enemy with dread, as none can bear this their aspect so surprising and as it were quite infernal. For, in all battles the eyes are vanquished first.

(43) Не помалку моќни се неколку народи кои живеат меѓу нив,имено Марсигни, Котини (Готини), Оси и Бури кои ги затвораат Маркоманите и Квадите одзади.Од овие Марсигните и Бурите по говор и облека личат на Суебите.Од галскиот јазик кој го говорат Котините (Готините) и од панонскиот на Осите,се гледа дека ниту еден од овие народи НЕ Е германски но и од нивната обврска да плаќаат данок.Врз нив како врз странци наложен е данок, делумно од Сарматите, делумно од Квадрите.Котините(Готините) за да биде уште поголем нивниот срам,мораат да работат во рудниците за железо....

Значи COTINI-КОТИНИ,никакви Готи

[44] Trans Lygios Gotones regnantur, paulo iam adductius quam ceterae Germanorum gentes, nondum tamen supra libertatem. Protinus deinde ab Oceano Rugii et Lemovii; omniumque harum gentium insigne rotunda scuta, breves gladii et erga reges obsequium.Suionum hinc civitates ipso in Oceano praeter viros armaque classibus valent. Forma navium eo differt, quod utrimque prora paratam semper adpulsui frontem agit. Nec velis ministrantur nec remos in ordinem lateribus adiungunt: solutum, ut in quibusdam fluminum, et mutabile, ut res poscit, hinc vel illinc remigium. Est apud illos et opibus honos, eoque unus imperitat, nullis iam exceptionibus, non precario iure parendi. Nec arma, ut apud ceteros Germanos, in promiscuo, sed clausa sub custode, et quidem servo, quia subitos hostium incursus prohibet Oceanus, otiosae porro armatorum manus facile lasciviunt. Enimvero neque nobilem neque ingenuum, ne libertinum quidem armis praeponere regia utilitas est.

(44)Beyond the Lygians dwell the Gothones, under the rule of a King; and thence held in subjection somewhat stricter than the other German nations, yet not so strict as to extinguish all their liberty. Immediately adjoining are the Rugians and Lemovians upon the coast of the ocean, and of these several nations the characteristics are a round shield, a short sword and kingly government. Next occur the communities of the Suiones, situated in the ocean itself; and besides their strength in men and arms, very powerful at sea. The form of their vessels varies thus far from ours, that they have prows at each end, so as to be always ready to row to shore without turning nor are they moved by sails, nor on their sides have benches of oars placed, but the rowers ply here and there in all parts of the ship alike, as in some rivers is done, and change their oars from place to place, just as they shift their course hither or thither. To wealth also, amongst them, great veneration is paid, and thence a single ruler governs them, without all restriction of power, and exacting unlimited obedience. Neither here, as amongst other nations of Germany, are arms used indifferently by all, but shut up and warded under the care of a particular keeper, who in truth too is always a slave: since from all sudden invasions and attacks from their foes, the ocean protects them: besides that armed bands, when they are not employed, grow easily debauched and tumultuous. The truth is, it suits not the interest of an arbitrary Prince, to trust the care and power of arms either with a nobleman or with a freeman, or indeed with any man above the condition of a slave.

(44) Зад Лигите живеат Готоните, под власт на Крал, и затоа се држат во подаништво малку поцврсто од она на другите Германи, но не толку цврсто за да се укине нивната слобода.Веднаш до нив се Ругите и Лемовите, до брегот на океанот, и за овие народи карактеристични се округлиот штит, краткиот меч и кралската власт....

Значи „тацит„GOTONES-ГОТОНИ  спомнал некакво германско племе ГОТОНИ.како




Во третиот и четвртиот век, Готите се поделиле  на најмалку две различни групи, Thervingi и Greuthungiразделени со реката Дњестар. Тие повеќе пати го  напаѓале римското царство во текот на готските војни од 375-382. Кон крајот на четвртиот век, Хуните го нападнале готскиот регион од исток. Додека голем број на Готи биле поразени и се интегрирале во хунското царство, другите биле истуркани кон Римската империја и се конвертирале во Аријанци (христијанска секта) од страна на готскиот мисионер Wulfila (also UlphilasOrphila), кој смислил и готско писмо за да ја преведе Библијата на готски.

Во петтиот и шестиот век, Готите се разделиле на две племиња, Визиготи и Остроготи.(Западни и Источни Готи).
И двете основале моќни земји наследнички на Западното Римско царство.
Во Италија Остроготското Кралство основано од Теодорик било поразено од страна на силите на Источното Римско царство(Византија) по готските војни од 535-554.

Во петтиот век Визиготското кралство во Аквитанија било потиснато во Шпанија од страна на Франките во 507г , било  конвертирано во католицизам од крајот на шестиот век, а на почетокот на осмиот век паѓа под власт на муслиманските Маври. Додека неговото влијание продолжува слабо да се чувствува во некои западно европски земји, јазикот на Готите и културата во голема мера исчезнале за време на средниот век.

Во 16-тиот век мал остаток на готскиот дијалект бил опишан како преживеан во Крим ,но ова е дискутабилно.

Царството на Теодорик велики 523


Оче наш на Готски јазик

Готски (Македонски)


Atta unsar þu in himinam (Татко наш, кој си на небото,)
weihnai namo þein (да се свети името твое.)
qimai þiudinassus þeins (да дојде кралството твое,)
wairþai wilja þeins (да биде вољата твоја,)
swe in himina jah ana airþai. (како на небото така и на земјата .)
hlaif unsarana þana sinteinan gif uns himma daga (Лебот наш , секојдневен, дај ни го денес,)
jah aflet uns þatei skulans sijaima (И прости ни, нам кои должиме,)
swaswe jah weis afletam þaim skulam unsaraim (како што ние им простуваме на нашите должници.)
jah ni briggais uns in fraistubnjai (И не не носи во искушение,)
ak lausei uns af þamma ubilin (Туку ослободи не од зло (злиот).)
unte þeina ist þiudangardi jah mahts (Затоа што твое е кралството и моќта)
jah wulþus in aiwins. (И слава засекогаш.)

No comments:

Post a Comment