Search This Blog

Wednesday, December 7, 2011

Lucii Ampelii- Liber Memorialis (ок.230 П.Н.Е)

Liber memorialis

Ништо не се знае за авторот на ова дело освен она кое самиот за себе го кажува во него.Во делото, на латински јазик , е сумирана грчката и римска историја ,а наменето е за  Макринус, младо момче од околу десетина години ,кое  "сакало да знае се".Авторот, веројатно негов учител или татко пишува со многу едноставен стил.

Името на момчето не се употребувало се до владеењето на императорот со исто име (околу 100 г ПНЕ).Краен датум кој може да се извлече од содржината е владеењето на Трајан (53-117 г ПНЕ) односно неговата победа над Партијанците .Делото не е преведено.


VI DE ORBE TERRARUM.

VI.ЗА СВЕТОТ НА ЗЕМЈАТА


1. Orbis terrarum, qui sub caelo est, quattuor regionibus incolitur. Una pars eius est, in qua nos habitamus; altera huic contraria, quam qui incolunt vocantur antichthones: quarum inferiores duae ex contrario harum sitae, quas qui incolunt vocantur antipodes.

2. Orbis terrarum, quem nos colimus, in tres partes dividitur totidemque nomina: Asia, quae est inter Tanain et Nilum: Libya, quae est inter Nilum et Gaditanum sinum: Europa, quae est inter fretum et Tanain.

3. In Asia clarissimae gentes: Indi, Seres, Persae, Medi, Parthi, Arabes, Bithyni, Phryges, Cappadoces, Cilices, Syri, Lycii.

4.In Europa clarissimae gentes: Scythae, Sarmatae, Germani, Daci, Moesi, Thraces, Macedones, Dalmatae, Pannonii, Illyrici, Graeci, Itali, Galli, Spani.

5.  In Libya gentes clarissimae: Aethiopes, Mauri, Numidae, Poeni, Gaetuli, Garamantes, Nasamones, Aegyptii.

6. Clarissimi montes in orbe terrarum: Caucasus in Scythia, Emodus in India, Libanus in Syria, Olympus in Macedonia, Hymettus in Attica, Taygetus in Lacedaemonia, Cithaeron et Helicon in Boeotia, Parnasos ** et Acroceraunia in Epiro, Maenalus in Arcadia,

7.Apenninus in Italia, Eryx in Sicilia, Alpes inter Galliam et Italiam, Pyrenaeus inter Galliam et Spaniam, Atlas in Africa, Calpe in freto Oceani.

8. Clarissima flumina in orbe terrarum: Indus, Ganges, Hydaspes in India; Araxes in Armenia; Thermodon et Phasis in Colchide;

9.Tanais in Scythia; Strymon et Hebrus in Thracia; Sperchios in Thessalia; Hermus et Pactolus auriferi, Maeander et Caystrus in Lydia; Cydnus in Cilicia; Orontes in Syria; Simois et Xanthus in Phrygia;

10.Eurotas Lacedaemone; Alpheus in Elide; Ladon in Arcadia; Achelous et Inachus in Epiro; Savus et Danubius, qui idem Ister cognominatur, in Moesia; Eridanus et Tiberinus in p6Italia; Timavus in Illyrico; Rhodanus in Gallia; Iberus et Baetis in Spania; Bagrada in Numidia;

11.Triton in Gaetulia; Nilus in Aegypto; Tigris et Euphrates in Parthia; Rhenus in Germania.

12. Clarissimae insulae in mari nostro undecim: Sicilia, Sardinia, Crete, Cypros, Euboea, Lesbos, Rhodos, due Baleares, Ebusus, Corsica, Gades. In Oceano ad orientem Taprobane, ad occidentem Brittannia, ad septentrionem Thyle, ad meridiem insulae fortunatae.

13. Praeter has in Aegaeo mari Cyclades duodecim:ºDelos, Gyaros, Myconos, Andros, Paros, Olearos, Tenos, Cythnos, Melos, Naxos, Donusa.

14.Praeter has Sporades innumerabiles; ceterum celeberrimae Aegina, Salamina, Coos, Chios, Lemnos, Samothracia.

15.In Ionio Echinades, Strophades, Ithace, Cephalenia, Zacynthos. In Hadriatico Crateae circiter mille, in Siculo Aeoliae octo, in Gallico Stoechades tres, in Syrtibus Cercina et Meninx et Girba.

1 На светот на земјата, кој e под небото,  само четири региони се населени. Еден дел  е, оној во кој  живееме, другиот спроти него,  тој кој е  населен  од оние кои се нарекуваат антихтони: на чија долна страна  се наоѓаат две спротивни места, кои со сите нивни жители се нарекуваат антиподи.

2.Светот на земјата, кому  му се посветуваме, е поделен на три дела, со следните  имиња: на Азија, која е меѓу Дон и Нил, Либија, која е помеѓу Заливот  Кадис и  Нил, Европа, која е меѓу протокот  и Дон.

3. Во Азија, најпознати народи се: Индијци, Кинези, Персијци, Миди, Партијани , Арапи, Витинијци, Фриги, Кападокијци, Киликијци,  Сиријци,  Ликијци.

4. Во Европа, најпознати народи се: Скити, Сармати, Германи,Даки, Мизи, Траки, Македонци, Далматинци, Панони, Илири, Грци, Итали, Гали, Шпанци.

5 .Во Либија најпознати народи се: Етиопјани, Маври ,Нумидијци, Картагинци(Поени), Гетули, Гараманти, Насамони,Египќани.

6 Најпознати планини на светот се: Кавказ во Скитија,  Емодус во Индија,Либанус во Сирија, Олимп во Македонија,  Химетус во Атика; Тајгетус  во Лакедамонија, Китаерон и Хеликон во Беотија, како и Хеликон,  Парнас ** и Акрокераунија  во Епир,  Меналус во Аркадија,

7. Апенините во Италија, Ерукс во Сицилија,  Алпите меѓу Галија и  Италија,  Пиринеите меѓу Галија(Франција) и Шпанија, Атлас во Африка,  Гибралтар во протокот на Океанот.

8 Најпознатите реки во светот се: Индија, Ганг, Хидасп во Индија ; Араксес во Ерменија; Термодон и Фазис во Колхида;

9 Танаис (Дон) во земјата Скитија ; Стримон и Хебрус во Тракија, Сперкиос во Тесалија; Хермус и Пактолус се златоносни реки, Меандер и Кауструс во Лидија,  Киднус во Киликија; Оронтес во Сирија; Симоис и Ксантус во Фригија ,

10 .Еуротас во Лакедамонија; Алфеус во Елида; Ладон во Аркадија, Ахелус и Инахус во Епир; Сава и Дунав, втората  се нарекува и Истер, во Мизија;Ериданус и Тибар во Италија ; Тимавус во Илирикум,  Роданус(Рона) во Галија, Иберус и Баетис во Шпанија; Баградас во Нумидија,

11. Тритон во Гетулија;  Нил во Египет, Тигар и  Еуфрат во Партија,Ренус( Рајна) во Германија.

12. Најпознати острови во морето се единаесет :Сицилија, Сардинија , Крит, Кипар, Евбеја, Лезбос, Родос, двата Балеари; Ебусус,  Корзика, Гадес. Во океанот, на исток, Тапробане(Цејлон), западно , Велика Британија, на север Туле, на јужната страна среќните острови.

13.Покрај овие  во Егејското Море и дванаесет Киклади : Делос, Гуарус, Миконос, Андрос, Парос, Олеарос, Тенос, Китнос, Мелос, Наксос,Донуса.

14. Покрај овие има безброј  Споради, сепак  најпознати се Егина, Саламис, Коос,  Хиос, Лемнос, Самотраки.

15 .во Јонското море Ехинади, Строфади , Итака, Кефалонија и Закинтос. Во Јадранското Море илјада Корнати,  во Сицилија осум Аеоли, во Галија три Стоехади, во Сирти(мочуриште) Керкина и Менинкс и Гирба .


DE IMPERIIS.

ЗА ИМПЕРИИТЕ

Imperia ab ineunte aevi memoria fuerunt septem. Primi rerum potiti sunt Assyrii, deinde Medi, postea Persae, tum Lacedaemonii, dein Athenienses; post hos inde Macedones: sic deinde Romani.

Империи откако се памети биле седум .Први владееле Асирците,потоа Мидите, потоа Персијците, потоа Лакедамонците, потоа Атињаните, по овие Македонците , па на крајот Римјаните.

No comments:

Post a Comment